Poradnik dla osób przed i po amputacji
Utrata kończyny to nie koniec życia.
Poradnik dla osób przed i po amputacji
Strach, rezygnacja, pozostające bez odpowiedzi pytanie „Dlaczego?” – to uczucia towarzyszące każdej osobie, która dowiaduje się, że czeka ją amputacja kończyny. Obawy związane z samym zabiegiem mieszają się z silnym lękiem o to, co będzie jutro, za tydzień, za rok. Jak będzie wyglądać dalsze życie? Co z pracą, pasjami, rodziną? Pytań jest mnóstwo, a nawet najbardziej doświadczony i empatyczny lekarz nie jest w stanie przygotować swojego pacjenta na szok, jaki ten przeżyje po obudzeniu się na sali pooperacyjnej. Stworzyliśmy poradnik, w którym przybliżymy Państwu poszczególne etapy oswajania się z odjęciem oraz walką o powrót do życiowej aktywności.
Przygotowanie do amputacji kończyn
Świadomość zbliżającej się operacji, której celem jest usunięcie kończyny, dla każdego pacjenta jest bardzo trudna do zniesienia – jakkolwiek trywialnie by to nie brzmiało. Niektórzy całymi dniami płaczą, inni zamykają się w sobie. Nie ma „złotej rady” na poradzenie sobie z tą traumą. Bardzo ważne jest natomiast szukanie oparcia w najbliższych, którzy z pewnością będą robić wszystko, aby załagodzić to cierpienie. Czasami warto pomyśleć o wizycie u psychologa. Przede wszystkim jednak należy pytać lekarza prowadzącego o wszystko, co jest związane z przebiegiem zabiegu i późniejszą rehabilitacją.
W zależności od przyczyny, pacjent ma dość czasu, aby oswoić się z myślą o czekającej go operacji lub też przeżywa szok związany z nagłym odjęciem kończyny (zwykle po wypadku). Jednak bez względu na okoliczności, każdego pacjenta po amputacji czeka dokładnie to samo: konieczność przystosowania się do nowej dla niego sytuacji.
Czym właściwie jest amputacja?
Amputacją nazywamy przecięcie kości w zdrowej tkance lub tzw. wyłuszczenie w stawie, czyli odjęcie części kończyny przez staw. Jest wiele rodzajów amputacji, w tym barku czy biodra, a zakres odjęcia może być różny w zależności od konkretnego przypadku, przede wszystkim wskazania do amputacji i skali uszkodzenia tkanek, kiedy mamy do czynienia z wypadkiem.
Warto wiedzieć
Amputację przeprowadza się wyłącznie w sytuacji, gdy nie ma innej możliwości wyleczenia pacjenta, a w dodatku jego życie jest zagrożone. Najczęściej dzieje się tak po ciężkich wypadkach, przy nowotworach, wrodzonych wadach lub zaburzeniach krążenia.
Ważnym terminem jest również poziom amputacji. Określa on miejsce, w którym następuje przecięcie kości. Będzie to miało kluczowe znaczenie na etapie dobierania właściwej protezy.
Pierwsze tygodnie po amputacji
Jest to zdecydowanie najtrudniejszy etap dla każdego pacjenta. Pojawiają się bowiem dwa poważne problemy: załamanie psychiczne oraz konieczność dbania o kikut. Mimo fatalnego nastroju pacjent nie może zaniedbać tej czynności, choć oczywiście uzyska wsparcie personelu medycznego.
Kikut po operacji zostaje zabezpieczony opatrunkiem. Ma on przyspieszyć gojenie rany oraz wstępnie przygotować miejsce odjęcia do protezowania. Pacjent przechodzi rehabilitację, uczy się właściwego ułożenia ciała w łóżku, ćwiczy oddychanie i stopniowo wzmacnia bardzo osłabiony organizm. Niejednokrotnie pojawia się zniechęcenie i frustracja z powodu wolnych postępów, jednak metoda małych kroków jest jedyną skuteczną w procesie stopniowego powrotu do aktywności.
Warto wiedzieć
Prawidłowo przebiegający proces gojenia się rany pooperacyjnej trwa 3-4 tygodnie. Po tym czasie tworzy się blizna, która jednak nadal wymaga intensywnej pielęgnacji, ponieważ będzie się goić przez nawet kilkanaście miesięcy – jest to uzależnione od rozległości amputacji.
Bardzo ważną czynnością po odjęciu kończyny jest kompresja kikuta, czyli stosowanie bandaży elastycznych lub pończoch uciskowych. Dzięki temu zmniejsza się obrzęk, co ułatwi późniejsze dopasowanie protezy. Prawidłowa kompresja wsparta stosowaniem specjalnych kremów pozwala zachować elastyczność blizny i przyspiesza proces gojenia. Technikę bandażowania, jeszcze w szpitalu, pokaże Państwu specjalista z Warszawskich Zakładów Sprzętu Ortopedycznego. Nasi pracownicy dobiorą również odpowiedni rodzaj zabezpieczenia kikuta (może to być także pończocha kompresyjna lub lej silikonowy).
Oczywiście przez cały czas po amputacji pacjent musi przechodzić rehabilitację szpitalną, wspieraną wykonywaniem prostych ćwiczeń w domu. Wszystko to stanowi bardzo ważny etap przygotowania do samodzielnego życia z protezą.
Pierwsze kroki do uzyskania protezy
Pacjentowi po amputacji kończyny przysługuje dofinansowanie z Narodowego Funduszu Zdrowia na wykonanie i zakup protezy. W tym celu należy najpierw uzyskać stosowne dokumenty od lekarza pierwszego kontaktu, który wypisze skierowanie do lekarza specjalisty – ortopedy, chirurga, rehabilitanta. Po uzyskaniu wniosku z odpowiednim kodem na wykonanie protezy, dokument należy jeszcze potwierdzić i zarejestrować w swoim oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia. W załatwieniu wszystkich formalności pomogą Państwu pracownicy Warszawskich Zakładów Sprzętu Ortopedycznego – wniosek do NFZ może także wypisać nasz lekarz specjalista.
Ważne!
Dofinansowanie z NFZ na protezę modularną podudzia (protezę ostateczną) wynosi do 3500 zł. Na protezę po amputacji na poziomie uda, kwota ta wzrasta do 5500 zł.
Po zebraniu niezbędnych dokumentów pacjent z pisemnym zamówieniem udaje się do wykonawcy protezy – np. do Warszawskich Zakładów Sprzętu Ortopedycznego. Specjaliści po analizie potrzeb i oczekiwań pacjenta, a także jego możliwości zdrowotnych i finansowych, proponują najlepszy rodzaj protezy.
Niestety, bardzo często dofinansowanie z NFZ nie pokrywa w 100 % kosztów wykonania protezy, dlatego Pacjenci, których nie stać na dopłatę, powinni szukać dodatkowych źródeł finansowania. Wsparcia mogą udzielić m. in. Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie czy różne fundacje, zajmujące się pomocą osobom po amputacjach. W przypadku PCPR należy dostarczyć do właściwego oddziału następujące dokumenty:
- Faktura proforma i ksero wniosku (wyda je zakład ortopedyczny),
- Orzeczenie o niepełnosprawności,
- Oświadczenie o dochodach.
W załatwieniu tych formalności i poprowadzeniu całego procesu krok po kroku, pomogą Państwu pracownicy WZSO. Oferujemy również możliwość rozłożenia płatności za protezę na raty w programie Mediraty.
Warto wiedzieć
W ramach NFZ pacjentowi przysługuje proteza raz na 3 lata. Po półtora roku użytkowania można również uzyskać środki na jej naprawę oraz wymianę leja w protezie.
Dobór i wykonanie protezy
Pierwszym etapem zawsze jest długa rozmowa z pacjentem. Określamy bardzo dokładnie, jakie są jego oczekiwania, do czego proteza ma służyć: do codziennych obowiązków, do pracy, uprawiania sportu? Czy musi być bardzo wytrzymała, zaawansowana i odporna na warunki atmosferyczne? Wskazujemy najlepsze rozwiązania dostosowane do możliwości finansowych pacjenta. Bardzo istotne są też ewentualne ograniczenia fizyczne, bowiem nie każda proteza będzie pasować do konkretnego kikuta.
Warto wiedzieć
Pacjent w oczekiwaniu na protezę stałą otrzymuje protezę tymczasową, która ma przygotować formujący się kikut do protezy ostatecznej i pomóc pacjentowi w oswojeniu się z nową sytuacją. Jest to niezwykle ważne w przypadku amputacji kończyny dolnej, gdy największe wyzwanie stanowi nauka chodzenia.
Każda proteza stała jest dopasowana do indywidualnych potrzeb. Pacjent może wybrać rodzaje podzespołów – chodzi o typy stopy, stawu, leja itp. Specjaliści podpowiedzą Państwu, które rozwiązania sprawdzą się w jakich sytuacjach. Bardzo ważne jest, aby pacjent z góry wiedział, jakie ograniczenia będzie stawiać przed nim konkretna proteza.
Więcej o protezach: Protezy kończyn dolnych oraz Protezy kończyn górnych
Szeroki wybór rodzajów protez
Rynek protez szybko się rozwija – można wykonać prostą, bierną protezę za kilka tysięcy złotych lub bardzo zaawansowaną, ze skomplikowanymi podzespołami, której koszt sięga nawet 300 tysięcy złotych. Bardzo ważne jest to, że wykonujemy protezy dla wszystkich poziomów amputacji ręki czy nogi. Zależy nam na tym, aby nasi Pacjenci mogli odzyskać sprawność zbliżoną do tej sprzed odjęcia.
Warto wiedzieć
W szczególnych przypadkach proteza wręcz zwiększa sprawność pacjenta i ułatwia np. wspinaczkę.
Dlatego zachęcamy do osobistego kontaktu z Warszawskimi Zakładami Sprzętu Ortopedycznego – pierwszą tego typu instytucją w Polsce. Udzielimy Państwu wszelkich niezbędnych informacji i rozwiejemy wątpliwości.
Stopniowy powrót do życiowej aktywności
Po wykonaniu protezy pacjent uczy się z niej korzystać. Po pokonaniu pierwszych trudności i „dziwnego” uczucia, z każdym dniem jest coraz łatwiej. Pomaga poprawiający się stan psychiczny osoby po odjęciu. Nareszcie nie jest w 100% uzależniona od innych. Może samodzielnie się poruszać, wykąpać się, pójść na krótki spacer. Oczywiście bardzo ważne jest specjalistyczne wsparcie.
W Warszawskich Zakładach Sprzętu Ortopedycznego prowadzimy pełną rehabilitację ogólną, wzmacniającą mięśnie i sam kikut. Uczymy stawiać pierwsze kroki tak, aby pacjent mógł w pełni wykorzystywać możliwości nowej protezy. Duże znaczenie ma tutaj zaangażowanie pacjenta i jego rodziny. Przyzwyczajanie się do protezy jest procesem żmudnym i trudnym, ale cierpliwość i – nie ukrywajmy – ciężka praca, pomogą zbliżyć się do sprawności sprzed amputacji.
Warto wiedzieć
Warszawskie Zakłady Sprzętu Ortopedycznego oferują swoim pacjentom aż 15 bezpłatnych zabiegów rehabilitacyjnych, w tym m.in.: elektroterapię, pole magnetyczne, laser, kriokomorę, ultradźwięki, kąpiele wirowe i ćwiczenia sprawnościowe. W przypadku amputacji kończyny dolnej zapewniamy także naukę chodzenia.
Znamy wiele osób, które nawet po wysokich poziomach amputacji świetnie sobie radzą w życiu. Nie tylko pozostają sprawne, ale także uprawiają sporty, realizują swoje pasje, podróżują, pracują zawodowo. To żywe dowody na to, że prawidłowy dobór i wykonanie protezy daje ogromną szansę na odzyskanie radości i sensu życia.
Decydując się na usługi Warszawskich Zakładów Sprzętu Ortopedycznego mają Państwo gwarancję prawidłowego dobrania najlepszej protezy w stosunku do Państwa potrzeb i możliwości finansowych. Jako pierwsi w Polsce objęliśmy profesjonalną opieką pacjentów po amputacjach i robimy to do dziś. Pomagamy w uzyskaniu dofinansowania, a przede wszystkim uświadamiamy, że utrata kończyny to nie koniec życia.
W życiu pacjenta po amputacji jest miejsce na pasję, szczęście, nadzieję, radość z drobnych sukcesów, a przede wszystkim na walkę o powrót do aktywności i do normalnego życia. Jeśli skorzystają Państwo z pomocy specjalistów z zakresu protezowania kończyn, Państwa historia może mieć szczęśliwe zakończenie.
